Buddyzm
Kamakura Budda Daibutsu
Buddyzm, jedna z wielkich religii uniwersalistycznych. Rozwijała się począwszy od V w. p.n.e., a jej punkt wyjścia stanowiły nauki głoszone przez Buddę Śakjamuniego. Wiara w Buddę jest wiarą w to, że był on kimś, kto zjawił się na Ziemi, by głosić naukę o wyzwoleniu, a jednocześnie w sposób doskonały ją zrealizował - jest też wiarą w prawdziwość i skuteczność jego nauki. Uważa się go zatem za mistrza duchowego, za nauczyciela, nie za Boga czy zbawiciela.
Flaga buddyjska
Pojęcie Boga odgrywa drugorzędne znaczenie, zaś ostatecznym celem wszystkich buddystów jest osiągnięcie oświecenia i wyzwolenie z kręgu kolejnych wcieleń. Przywiązanie do chwilowych przyjemności, pożądanie, nadmierna ambicja - czynniki, które wpychają na w kołowrót wcieleń wynikają według buddyzmu z niewiedzy, sposobu patrzenia na świat i jego przyjmowania w sposób nieprzystający do rzeczywistości.
Tybet, pielgrzym z młynkiem modlitewnym
Aby osiągnąć oświecenie wymaga się przystosowania sposobu percepcji i myślenia tak, by były one zgodne z rzeczywistością, czyli zgodne z prawdą. W Bodh Gaya Budda ujrzał podczas medytacji tzw. cztery szlachetne prawdy:
1. prawdę o cierpieniu Buddyzm uważa, że całe ludzkie życie jest napiętnowane cierpieniem, nie neguje istnienia szczęścia, jednak szczęście uważa za chwilowe i nietrwałe.
2. prawdę o jego przyczynie Za przyczynę cierpienia uważa się niewiedzę, pożądanie, nienawiść i niechęć, negatywne emocje, brak współczucia
3. prawdę o możliwości uwolnienia się od cierpienia Od cierpienia można się uwolnić - trzeba dostosować swoje widzenie i rozumienie świata do obiektywnej rzeczywistości niezanieczyszczonej dążeniem do sztucznych wartości
4. prawdę o ośmiorakiej ścieżce, którą należy dążyć by to osiągnąć. Ośmioraka ścieżka jest praktycznym przewodnikiem do osiągnięcia wyzwolenia z cierpienia.
Ośmioraka ścieżka
1. właściwy pogląd - znajomość i zrozumienie buddyjskich koncepcji życia takich jak niżej opisane prawo karmy czy cztery szlachetne prawdy. 2. właściwa intencja - świadome powstrzymywanie się od działań, które przeszkadzają w drodze do oświecenia i koncentracja na aktywnościach z tą drogą zgodnych. 3. właściwa mowa - w życiu codziennym to słowa zgodne z prawdą, pozbawione agresji i niewywołujące bezpodstawnie złych emocji. 4. właściwe działanie - postępowanie prowadzące do życia w spokoju umysłu (a tylko ten umożliwia koncentrację i medytację). Nie można zatem posuwać się do kradzieży, zabijania, kłamstwa i innych działań wywołujących złe emocje. 5. właściwy sposób życia - unikanie zajęć, które w swej naturze zawierają elementy kłamstwa, oszustwa, zabijania etc. Chodzi między innymi o wybór zawodu czy hobby, który jest tych czynników pozbawiony. Nie można się wyzwolić z cierpienia będąc myśliwym czy handlarzem bronią.. 6. właściwy wysiłek - buddyzm ceni bardziej stały spokojny wysiłek niż nagły, acz często słomiany, zapał. 7. właściwa ważność - bardzo ważny etap ośmiorakiej ścieżki - to świadomość swoich zachowań, obserwowanie siebie i wyciąganie wniosków, wiedza co się robi i dlaczego 8. właściwa koncentracja - osiąga się po przejściu siedmiu poprzednich etapów ośmiorakiej ścieżki. Właściwa koncentracja osiągnięta przez istotę żyjącą w spokoju umysłu, świadomą celu, do którego dąży i naturalnie kierującą się buddyjską etyką umożliwia medytację aż do oświecenia.
Dashinkali, klasztor buddyjski
Świątynia w Bir
Reinkarnacja, a brak osobowego "ja" Buddyści przyjmują, że nie ma nic trwałego, co mogłoby przechodzić do następnego życia. Nie ma żadnego trwałego osobowego "ja", "duszy", "atmana". Karma z poprzedniego życia może jednak mieć wpływ na następne.
Karma
Uczynki z poprzednich żywotów (karma), szczególnie te świadome, decydują o naszych następnych narodzinach. W działaniu prawa karmy nie ma miejsca na interwencje boskie, można by rzec, że to czysta matematyka - sami decydujemy o tym, jak sie narodzimy w przyszłym życiu i nikt nam w tym nie może pomóc ani przeszkodzić. Celem buddysty jest wyrwanie się z kołowrotu wcieleń. Jakie są zatem warunki potrzebne do osiągnięcia tego celu?
Najpierw trzeba w sobie wyrobić postanowienie uwolnienia się z całego cyklu, następnie rozwinięcie dobrych, według etyki buddyjskiej, cech. Dobroć przynosi spokój umysłu niezbędny do medytacji a właśnie medytacja jest uważana za drogę wiodąca do zrozumienia życia. Kiedy znika niewiedza pojawia się oświecenie.
Medytacja młodych mnichów w klasztorze
Buddyści rozumieją prawo karmana jako swoistą hierarchię potencjalnych wcieleń - od bakterii, robaków etc. (karaluchy maja bardzo niskie notowania!), po większe zwierzęta. Lepiej narodzić się słoniem niż koniem, lepiej koniem niż osłem itd. Zwierzęce wcielenie świadczy jednak o złej karmie z poprzedniego życia. Jakie wcielenie ludzkie jest uważane za dobre? Takie, w którym na starcie mamy duże szanse, nie musimy się starać o przeżycie, mamy szanse na dobra edukację etc. Wiara w prawo karmy jest powszechna wśród wszystkich warstw społecznych.
Procesja mnichów zbierających pożywienie
Big Island Budda
_____________________________________________________________________________________________________________ Na podstawie: religia.buddyzm.pl, obieżyświat.org, azjatyckiebrzmienia.blox.pl, tomkinspartners.net
|