Sławomir Jagodziński:

W Jordanii odkryto świątynię, która jest prawdopodobnie najstarszym kościołem na świecie. Archeolodzy sądzą, że została ona zbudowana pomiędzy 33 a 70 rokiem po Chrystusie. - Jak zawsze bywa w przypadku odkryć archeologicznych, na samym początku mają one bardzo sensacyjny ton i zdarza się, że przyszłość przynosi potwierdzenie ich wyjątkowego charakteru - zaznacza w rozmowie z "Naszym Dziennikiem" ks. prof. Waldemar Chrostowski z UKSW.

O odkryciu poinformował wczoraj na łamach gazety "Jordan Times" Abdul Kader Hassan, stojący na czele jordańskiego Centrum Badań Archeologicznych.
- Zlokalizowaliśmy budowlę, która jest, jak wierzymy, pierwszym kościołem na świecie, datowanym między 33 A.D. a 70 A.D. - stwierdził archeolog.
Świątynia znajduje się pod ziemią w miejscowości Rihab, która leży 40 km na północny wschód od Ammanu. Na niej znajduje się wzniesiony później inny kościół, który nosi wezwanie świętego Jerzego. Przetrwał on do dziś, a jego powstanie datowane jest na 230 rok po Chrystusie.
Abdul Kader Hassan nazywa osiągnięcie grupy archeologów "niesamowitym". Według niego, istnieją bowiem dowody pozwalające sądzić, że w tym budynku zbierali się pierwsi chrześcijanie, czyli "70 uczniów Jezusa", którzy musieli uciec z Jerozolimy. Jednocześnie w istniejącym kościele św. Jerzego znajduje się mozaika, w której wspomina się o "70 umiłowanych Jezusa". Według archeologów, świątynia służyła pierwszym chrześcijanom za miejsce zamieszkania i zgromadzeń religijnych w czasach prześladowań. Do tego pierwszego w tym miejscu kościoła prowadzi kilka stopni, ma on okrągły kształt i znajduje się w nim kilka kamiennych ław. Jednocześnie, jak zwrócił uwagę Abdul Kader Hassan, na przylegającym do kościoła cmentarzu znaleziono ceramikę z III-VII wieku. Według niego, te przedmioty świadczą o tym, że pierwsi chrześcijanie i ich potomkowie żyli na tych ziemiach aż do późnych rządów rzymskich.
Ostrożność w podchodzeniu do takich informacji zaleca dr Tomasz Waliszewski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zwraca uwagę, że brakuje tu jeszcze przede wszystkim potwierdzenia datowania tej budowli normalnymi sposobami archeologicznymi.


Ks. prof. Waldemar Chrostowski, biblista, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie:

Takie odkrycia potwierdzają naszą wiedzę

Wiadomości, które docierają z Jordanii, świadczą, że problematyka archeologicznych i historycznych dociekań nad Biblią, zarówno nad Starym, jak i nad Nowym Testamentem, jest ciągle aktualna i bardzo ważna. Prowadzone badania pokazują, że interesujemy się realiami geograficznymi, topograficznymi, a także archeologicznymi i historycznymi, które dotyczą życia Jezusa Chrystusa oraz samych początków Kościoła. Przy tego rodzaju wydarzeniach należy jednak zaczekać na uwiarygodnienie tych sensacyjnych znalezisk, czyli wykazanie, że rzeczywiście pochodzą z tego okresu, na który są obecnie datowane. Jak zawsze bywa w przypadku odkryć archeologicznych, na samym początku mają one bardzo sensacyjny ton i zdarza się, że przyszłość przynosi potwierdzenie ich wyjątkowego charakteru. Jeżeli rzeczywiście udało się odnaleźć miejsce zgromadzenia, o którym archeolodzy mogą dowieść, że pochodzi z pierwszego wieku, to możemy domniemywać, że może mieć ono związek z pierwszymi pokoleniami wierzących w Jezusa Chrystusa, którzy tam rzeczywiście zamieszkali. Gdyby jednak nawet okazało się, że budowla jest kościołem z nieco późniejszego okresu, to takie odkrycia archeologiczne potwierdzają naszą wiedzę, że wkrótce po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa wiara w Niego rozszerzała się dynamicznie daleko poza Jerozolimę i Judeę, docierała także na wschód od Jordanu na tereny dzisiejszej Jordanii. To wszystko potwierdza obraz, który przedstawiają Dzieje Apostolskie, Listy Apostolskie i który znamy z pism najwcześniejszych Ojców Kościoła.